Sous: KORE
Diferans ant Poul pondez ak Poulè dechè
Poul pondez
- Yo leve nan objektif final pou pwodiksyon ze ;
- Yo pran 4, 5 a 6 mwa avan yo rive gen matirite pou kòmanse ponn ;
- Yo ka pwodwi ze pandan 18 mwa, men kantite a ap bese aprè 12 mwa ;
- Yon poul pondez ka rive ponn anviwon 260 ze pandan yon lane ;
- Sistèm vaksinasyon poul pondez yo pi konplike paske yo nesesite anpil dòz vaksen, pandan 6 premye mwa yo pou maladi tankou: bwonchit, nyoukastel, marèk ak varyòl ;
- W ap depanse plis kòb pou w kòmanse elvaj pondez nan plas poul dechè a.
Poulè dechè
- Li konsène ti poul ou rantre nan poulaye a depi premye jou yo kale a nan objektif pou pwodwi vyann.
- Yo gen yon matirite prekòs, sa vle di depi sou 36 a 45 jou yo gentan prè pou konsome e yo gentan peze 4 a 5 liv (dire elvaj yo a pa twò long)
- Pami tout vaksen ki egziste pou sante bèt yo, 2 a 3 vaksen sèlman sifi pou ede yo lite kont maladi pandan dire elvaj la tankou (fyèv nyoukastel, gonbowo, marèk)
- W ap bezwen mwens kòb pou w komanse yon elvaj poul de chè pa rapò ak pri pousen an.
Elvaj nan kaj : avantaj ak enkonvenyan
Avantaj
- Pèmèt ou fè ekonomi manje, li mwens gaspiye konparativman ak elvaj sou sòl la ;
- Pèmèt ou jwenn yon pi bon endis konsomasyon (Poul yo pi byen valorize manje a) ;
- Li pèmèt ou leve plis plis poul nan espas la konparativman ak elvaj sou sòl la ;
- Li pèmèt yon pi bon kontwòl sou sante poul yo ;
- Kalite ze ki pwodwi yo amelyore, yo pi pwòp ;
- Sistèm sa a mwens ekzijan pou mendèv ;
- Pwa poul yo amelyore ;
- Pont la ogmante, ou rekòlte plis ze ke nan sistèm elvaj sou sòl la ;
- Pèmèt ou jere sante poul yo pi byen.
Enkonvenyan
- Li mande yon envestisman ki pi elve pou achte materyèl ak ekipman yo (Kaj, manjwa, abrevwa…)
- Nesesite pou w ranmase epi evakye dechè yo, twalèt poul yo.
- Gen posibilite pou w jwenn anpil ze kase oubyen fele.
- Aprè refòm nan, poul yo pèdi gwosè yo, yo pèdi plis pli ke sa ki elve sou sòl la.
- Ekleraj la pa byen repati pou tout poul yo, sa ki nan etaj enferyè yo pa byen valorize l.
- Kouran lè a pa byen sikile nan poulaye a, vantilasyon an pa de kalite
- Sante ak byenèt poul yo menase paske yo pa jwenn anpil espas ak libète pou yo sikile.
- Chwa kote pou mete yon poulaye
Poulaye a dwe plase osinon konstwi nan yon kote ki:
- Koresponn ak nòm, prensip ak ekzijnas elvaj la
- Sekirize epi pwotege kont diferan tip agresman pou byenèt poul yo,
- Aksesib pou fasilite sikilasyon, rantre ak soti nan poulaye a.
- Nan yon anviwonman ki pa gen twòp bri ak twòp chalè ki ka antrave pwodiksyon an.
- Preparasyon pou resevwa pondez yo.
Poulaye a dwe byen prepare pou resevwa pondez yo. Men kèk bagay ki dwe fèt :
- Poulaye a dwe pwòp epi byen dezenfekte
- Tout materyèl ak ekipman k ap sèvi pou elvaj la dwe disponib sou plas.
- Elvè a dwe prepare yon ti sewòm (Sèl+sik+dlo) pou bay pondez yo lè yo rive pou ede yo lite kont estrès pandan transpò a.
- Mete dlo disponib nan abrevwa yo avan poul yo rantre.
Disponibilite entran ak materyèl elvaj yo
Tout materyèl ak ekipman elvaj yo dwe disponib avan menm pondez yo rantre nan poulaye a, nou dwe verifye pwen sa yo:
- Liy manjwa ak abrevwa yo dwe byen enstale epi abrevwa yo dwe byen fonksonye
- Sistèm ekleraj la dwe disponib
- Alveyòl pou ranmase ze
- Absòban lityè : se tout kal bwa, rip bwa, pay pistach, pay diri ou ka itilize pou absòbe dlo ki tonbe, twalèt ak pipi poul yo. Li dwe toujou pwòp, byen sèch paske yon lityè imid ou mouye ap fasilite devlopman tout kalite mikwòb nwizib kap rann poul yo mald answit.
- Ekzamen fizik sou pondez yo lè yo rive
- Teknisyen osinon fèmye k ap resevwa pondez yo dwe verifye eta fizik pondez yo pou verifye epi wè si yo an bòn sante
- Li dwe verifye èske yo byen ge, èske yo pa gen bèk kwochi, zye pete , dèyè ki pa pèse.
- Eske yo pa gen okenn lòt siy defòmasyon fizik oubyen malady ki ka anpeche yo pwodwi
Diferan tip ekipman ak Materyèl elvaj
- Manjwa lineyè pou fasilite pondez yo jwenn manje a
- Abrevwa, ki fòme ak bokit, liy tiyo ak pipèt pondez yo ap beke pou yo bwè dlo
- Sistèm ekleraj (lanp solè oubyen anpoul elektrik)
- Plato alveyòl pou ranmase epi estoke ze ki pwodwi yo
- Absòban lityè ( Rib bwa osinon lòt sou pwodwi tankou pay pistach k ap pèmèt twalèt poul pa pa tonbe dirèkteman sou beton atè a
- Materyèl pou fè netwayaj ak pwòpte anndan poulaye a.
Bay manje
Seleksyone bon jan kalite manje an kantite ki pou satisfè bezwen nitrisyonèl pondez yo, se faktè kle nan reyisit elvaj la. Li detèmine kondisyon sante poul yo ansanm ak pèfòmans ekonomik elvaj la. Malgre li reprezante plis pase 60 a 80 % nan depans envestisman yo, yon manje ki byen doze nan sa n gen pou wè ak vitamin, minewo, pwoteyin ak asid amine se baz siksè pwodiksyon an. Pou yo kapab reponn ak objektif yo ki se pwodwi maksimòm ze posib pandan dire elvaj la y ap bezwen manje yon anviwon 0.21 liv manje chak jou. Li trè enpòtan pou nou bay poul yo manje nan moman ki pi favorab pandan jounen an, bonè nan maten oubyen nan aprèmidi lè chalè a bese.
Bay dlo
Fèmye yo dwe rann dlo pwòp epi frèch toujou disponib pou poul yo jwenn pou yo ka bwè an kalite ak kantite. Lè li fè cho anpil poul yo strese, yo bezwen jwenn bon jan dlo fre pou ede yo konbat chalè a.
Enpòtans pou ranmase ze yo nan yon lè fiks
Fèmye a dwe kolekte ze yo yon fwa oswa de fwa pandan jounen an. Pandan l ap ranmase ze yo, li dwe tou seleksyone sa ki bon yo pou estoke nan alveyòl yo epi retire ze ki kraze osinon ki fele yo. Li dwe fè estokaj ze yo nan poulaye a nan yon plas ki pa prezante okenn menas pou ze yo. Plato alveyòl yo dwe byen ranje youn sou lòt, pou fasilite yo kolekte epi transpòte san pwoblèm.
Prevansyon maladi
Pifò maladi ki atake pondez yo se rezilta sikilasyon yon seri ajan enfektyez ki gaye nan lè a osinon ki soti nan yon twoupo ki enfekte ki ale nan yon twoupo ki pwòp. Fason nou kapab anpeche pifò maladi enfekte pondez nou yo se lè nou deside aplike bon jan mezi ak jès baryè epi ranfòse plan nitrisyon, prevansyon ak jesyon sante pondez yo ki pral ede minimize ensidans maladi nan poulaye a.
Limitasyon ale vini nan fèm
Bakteri, viris oswa lòt òganis patojèn yo enfektye lè yo ka enfekte bèt ki ekspoze yo. Vizitè ki mete bòt oswa rad ki fèk kontamine ak yon òganis ki bay enfeksyon ka pwopaje maladi soti nan yon pwen ale nan yon lòt nan menm fèm nan oswa soti nan yon fèm nan yon lòt. Zwazo, rat, bèt, moun, ekipman ak machin ki kontamine ak fimye (oswa lòt dechè) konsidere kòm vektè posib maladi.
Maladi-koksidyoz
Se yon maladi parazitè ki atake poul yo swit a move pratik ak kondisyon elvaj tankou: imidite, poulaye a manke poze (absans vid sanitè), kontak ak lot zannimo ou volay.
Siy ak sentom maladi a
- Poul yo ka gen dyare, yo gen fyèv, y ap dòmi,
- Y ap bave, pye yo fèb, plim yo gonfle
- Yo pa manje, yo vin mèg epi yo mouri pa bann e pa pakèt.
- Yo twalèt vèt fonse oubyen wouj san,
- Yo pa ponn. Yo twalèt vèt fonse oubyen wouj san,
- Yo mouri pa bann e pa pakèt si maladi a pa detekte bone e si yo pa gentan trete a tan.
Foto kèk siy maladi koksidyoz
- Prevansyon ak tretman
- Respekete tan vid sanitè a 2 a 3 semen epi byen lave ak dezenfekte poulaye a,
- Kontwole nivo imidite poulaye a, pa kite lityè a mouye epi konpakte,
- Evite tout kontak poul yo ak lòt zannimo tankou : poul peyi ak kochon
- Respè prensip ijyèn ak elvaj yo
Yon deteksyon ki fèt a tan ka pèmèt ou sove pwodiksyon an malgre yo ta gentan enfekte, pou lite kont maladi sa a nou ka itilize yon antikoksidyen tankou : koksikòks, anpolyoum swivan rekòmandasyon veterinè ou yon teknisyen ki fòme pou sa sou aplikasyon dòz yo.
Maladi koriza
Se yon maladi enfektyez ou bakteryèn ki atake sistèm respiratwa pondez yo, li kapab transmèt dirèkteman de youn a yon lòt, a pati dechè poulaye a tankou : fimye/ lityè, plim poul ki te malad oubyen apati tout lòt materyèl elvaj yo ou pèsonèl poulaye a.
Koz maladi a
- Se move pratik ak kondisyon elvaj ki lakoz li.
- Twòp imidite, Co2 ak amonyak nan poulaye a
- kouran dè ak refwadisman sa vle di (yon kout cho ak yon kout fret) …
Koman pouw rekonèt li:
- Tèt ak krèt yo epi popyè yo vin anfle, yo vin gwo,
- Nen yo mouye, yap bay dlo epi yo paka respire nòmalman
- Yo kagou, yo pèdi apeti epi yo vin mèg.
Prevansyon ak tretman:
- Kontwole nivo imidite ak tanperati a anndan poulaye yo
- Evite kouran dè sikile nan poulaye a
- Bon jan kondisyon ijyèn ak respè prensip elvaj yo
- Nou kapab tretel ak yon antibyotik tankou: (koridik, trisilvet, doksvet swivan rekòmandasyon veterinè ou yon teknisyen ki fòme pou sa sou aplikasyon dòz yo.
Maladi nyoukastèl
Se yon viris trè danjere ki pwovoke maladi sa a, li kapab pwopaje rapidman. Li atake tout zwazo tankou zwazo sovaj ak domestik yo. Maladi sa a touche aparèy respiratwa, sistèm nève ak dijestif zwazo yo.
Siy ak sentom ki pi kouran yo
- Kou poul yo vire dè tèt yo, Yap vire anwon
- Yo paka mange, yo paka respire byen
- Yap tranble, pye ak zèl yo paralize, yo paka mache e yo ka mouri pa bann e pa pakèt
Prevansyon ak tretman: Maladi nyoukastèl pa gen tretman, sèlman nou ka fè prevansyon pou yo ak vaksen.
- Kondisyon anbyans anndan poulaye a
- Vantilasyon
Bon mouvman lè frèt nan poulaye a se yon bagay trè enpòtan pou kwasans efikas sante ti poul yo. Mouvman ale vini van an nan kaj la reyalize fonksyon sa yo: li pèmèt lityè a rete sèch, li change lè nan poulaye a epi bay oksijèn, elimine diyoksid kabòn ak lòt gaz danjere enkli amonyak epi li chase tout eksè imidite nan poulaye a. Li ede diminye imidite ak kontwole tanperati, pa konsekan, ede fè prevansyon kont maladi.
Ekleraj ak enfliyans limye a sou poul yo
Limyè ak dire ekleraj la jwe yon wòl trè epòtan nan pèfòmans pondez la. Poulaye a bezwen jwenn anviwon 16 èd tan limyè pou pèmèt pondez yo reyalize aktivite ponn yo san pwoblèm. Souvan nan jounen an selon tan an nou jwenn anviwon 12 èd tan limyè, pou rive konpanse kantite ki manke a, fèmye a gen devwa lè labrenn tonbe, pou limen lanp pou klere poulaye a pandan rès tan ki rete a. Aprè sa, y ap anlve sous limyè a jiskaske solèy la leve pou eklere poulaye a anko. Sa kap pèmèt pondez yo konplete tan ekleraj yo bezwen pou fòmasyon ze yo.
Konsekans tanperati sou pwodiksyon ze a
Tanperati a gen yon gwo enfliyans sou la vi pondez yo ak pwodiksyon ze a. Tanperati ideyal ki pi bon pou pondez yo chita ant 18 a 24 °C. Pwiske poul yo pa gen glann sidoripa ki pèmèt yo transpire pou evakye eksè chalè a, sa rann yo frajil epi vilnerab tou.
Kèk konsekans negatif sou pondez yo lè l fè cho anpil:
- Poul yo bese sou kantite mange yo konn abitye mange a
- Kantite ze poul yo abitye ponn nan diminye
- Gwosè ze yo diminye tou
- Kalite kokiy osinon po ze yo degrade, sa rann yo pi frajil e pi fasil pou kraze
- Anpil poul kapab rive mouri tou
- Pwogram dezenfeksyon ak vid sanitè
Retire absòban lityè
Aprè dire elvaj la, tout rès dechè ak lityè yo dwe totalman soti nan espas la,epi yo dwe transpòte yo pi lwen posib poulaye a (1 km)pou evite tout kontak ak dechè sa yo. Nan ka sa posib, li tap pi bon pou yo ta antere yo nan yon espas avan yo netwaye poulaye a. Sa kap anpeche tout kontaminasyon pa kontak direèk osinon endirèk ak vye plim, rès dechè ak pousyè. Tout kò poulaye a, mi yo, atè a, materyèl ak ekipman yo dwe byen netwaye epi dezenfekte avèk gwo presyon dlo yon fason pou anpeche miltiplikasyon tout vye jèm mikwòb rete nan poulaye a.
Prensip pou swiv apre dire elvaj la
- Retire rès mange ak dlo
- Lavaj a presyon (Kay, kaj, materyèl elvaj etc…)
- Dezenfeksyon ak netwayaj poulaye a nan fen pwodiksyon an
Ranplisaj fich rapo pwodisksyon ze chak jou yo
Fich rapò ranplisaj ze chak jou a se yon zouti trè enpòtan ki pèmèt fèmye a gen kontwòl tout sa kap pase nan elvaj la. Li bay enfòmasyon sou kantite poudez ki genyen, kantite ki mouri ak sa ki rete san n pa bliye tout lòt entèvansyon ki fèt nan poulaye a tankou bay medikaman, dat prelevman ze ak tout lòt operasyon enpòtan ki fèt chak jou yo.
Preparasyon poulaye a avan li resevwa nouvo pondez
Touswit aprè premye band pondez yo fi n soti kite poulaye a, fèmye a dwe byen netwaye, lave ak dezenfekte poulaye a. Apre sa l ap kite yon entèval 3 semèn a 1 mwa pase kòm vid sanitè avan li resevwa pwochen pwodiksyon an.
